Szkoły Europejskie – wszystko co ważne
Rozróżniamy dwa główne typy szkół (typ I i II) prowadzących edukację europejską w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Szkoły Europejskie typu I są oficjalnymi instytucjami edukacyjnymi kontrolowanymi wspólnie przez rządy państw członkowskich Unii Europejskiej. Zapewniają wielojęzyczną i wielokulturową edukację dzieciom, których rodzice są zatrudnieni w instytucjach i agencjach europejskich. Wspólnymi organami Szkół Europejskich są:
- Rada Zarządzająca – w skład której wchodzą przedstawiciele na szczeblu ministerialnym każdego z państw członkowskich, upoważnieni do zaciągania zobowiązań w imieniu rządu danego państwa,
- Sekretarz Generalny – reprezentuje Radę Zarządzającą i jest wybierany co trzy lata,
- Rady Wizytatorów – jedna do spraw przedszkola i szkoły podstawowej, a druga do spraw szkoły średniej.
Nauczyciele pracujący w Szkołach Europejskich są skierowani przez ministerstwa edukacji swoich państw, po spełnieniu wymogów formalnych związanych z wykształceniem i doświadczeniem zawodowym. Muszą biegle władać przynajmniej jednym z języków urzędowych: angielskim, francuskim lub niemieckim. Nauczyciele przedmiotów nauczanych w grupach mieszanych językowo (przedmioty artystyczne, wychowanie fizyczne), pedagodzy szkolni oraz dyrektorzy szkół i ich zastępcy muszą władać biegle dwoma językami urzędowymi Szkół Europejskich.
O otwarciu Szkoły Europejskiej typu I decyduje Rada Zarządzająca Szkół Europejskich w uzgodnieniu z państwem, na terenie którego będzie mieściła się szkoła. Podstawę prawną funkcjonowania Szkół Europejskich stanowi Konwencja o statucie Szkół Europejskich sporządzona w Luksemburgu dnia 21 czerwca 1994 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 3, poz. 10), do której Polska przystąpiła z dniem 31 sierpnia 2004 r. Obecnie funkcjonuje 14 Szkół Europejskich typu I.
Nazwa szkoły | Kraj | Rok założenia | Adres strony internetowej |
Szkoła Europejska Luksemburg I | Luksemburg | 1953 | www.euroschool.lu |
Szkoła Europejska Bruksela I | Belgia | 1958 | www.eeb1.com |
Szkoła Europejska Mol | Belgia | 1960 | www.esmol.net |
Szkoła Europejska Varese | Włochy | 1960 | www.eurscva.eu |
Szkoła Europejska Karlsruhe | Niemcy | 1962 | www.eskar.org |
Szkoła Europejska Bergen | Holandia | 1963 | www.europeanschool.nl |
Szkoła Europejska Bruksela II | Belgia | 1974 | www.eeb2.be |
Szkoła Europejska Monachium | Niemcy | 1977 | www.esmunich.de |
Szkoła Europejska Culham | Wielka Brytania | 1978 | www.esculham.eu |
Szkoła Europejska Bruksela III | Belgia | 1999 | www.eeb3.eu |
Szkoła Europejska Alicante | Hiszpania | 2002 | www.escuelaeuropea.org |
Szkoła Europejska Frankfurt | Niemcy | 2002 | www.esffm.org |
Szkoła Europejska Luksemburg II | Luksemburg | 2004 | www.eursc-mamer.lu |
Szkoła Europejska Bruksela IV | Belgia | 2007 | www.eeb4.eu |
Szkoły akredytowane (typu II) zostały utworzone w celu umożliwienia wielojęzycznej i wielokulturowej edukacji dzieciom pracowników agencji Unii Europejskiej (tzw. uczniowie kategorii I) w krajach, gdzie nie funkcjonują Szkoły Europejskie typu I. Istnienie szkoły jest związane z obecnością agencji lub innej instytucji Unii Europejskiej w kraju, w którym ulokowana jest szkoła. Uczniowie kategorii I są traktowani priorytetowo przy przyjmowaniu do szkoły typu II. Szkoły akredytowane są powiązane z systemem Szkół Europejskich Umową o akredytacji i współpracy. Koszty administrowania i funkcjonowania szkoły pokrywa państwo, na terenie którego znajduje się szkoła. Obecnie funkcjonuje 7 szkół akredytowanych typu II.
Nazwa szkoły | Kraj | Rok założenia | Adres strony internetowej |
Scuola per l’Europa – Parma | Włochy | 2005 | www.scuolaperleuropa.eu |
School of European Education – Heraklion | Grecja | 2006 | www.sch-eur-education.gr |
Centre for European Schooling – Dunshaughlin | Irlandia | 2007 | www.duncc.ie |
European Schooling Helsinki | Finlandia | 2008 | www.esh.fi |
Ecole europeenne de Strasbourg | Francja | 2008 | www.ee-strasbourg.eu |
Ecole International Provence Alpes Côte d’Azur à Manosque | Francja | 2009 | www.ecole-internationale.ac-aix-marseille.fr |
Tallinn European School | Estonia | 2013 | www.est.edu.ee |
- Dla kogo?
Do Szkoły Europejskiej, oprócz uczniów – dzieci pracowników instytucji i agencji europejskich (uczniowie kategorii I) uczęszczają również dzieci pracowników innych instytucji międzynarodowych (uczniowie kategorii II). Przyjmowane są także dzieci mieszkające na stałe w danym mieście (uczniowie kategorii III). Nauka uczniów kategorii I jest bezpłatna, uczniów kategorii II finansowana jest przez instytucje zatrudniające ich rodziców, zaś w przypadku uczniów kategorii III to rodzice samodzielnie pokrywają koszty czesnego.
W skład Szkoły Europejskiej wchodzi:
– dwuletnie przedszkole (dzieci w wieku 4 – 5 lat),
– pięcioletnia szkoła podstawowa (uczniowie w wieku 6 – 10 lat),
– siedmioletnia szkoła średnia (uczniowie w wieku 11 – 17).
- Czego uczą i w jakim języku?
Jednym z podstawowych celów działalności Szkół Europejskich jest rozwijanie w uczniach poczucia wspólnoty z innymi Europejczykami przy jednoczesnej pełnej akceptacji swojej odrębności narodowej i kulturowej. Ma temu służyć organizacja nauczania. Każde dziecko ma prawo do nauki języka ojczystego od klasy pierwszej aż do matury. W szkołach, w których jest większa grupa dzieci danej narodowości, organizowane są sekcje językowe.
W przedszkolu wszystkie zajęcia odbywają się w języku ojczystym, jedyny kontakt z dziećmi innych narodowości jest w chwilach rekreacji i zabaw na świeżym powietrzu.
W szkole podstawowej dzieci uczą się wszystkich przedmiotów ogólnokształcących w języku ojczystym. Jednocześnie od klasy pierwszej uczą się jednego z języków urzędowych: francuskiego, angielskiego lub niemieckiego do wyboru. W klasie trzeciej pojawia się nowy przedmiot – godziny europejskie – prowadzony w wybranym języku obcym. Celem tych zajęć, prowadzonych w grupach mieszanych narodowościowo, jest budowanie świadomości europejskiej.
Na poziomie szkoły średniej obok zajęć w języku ojczystym pewne przedmioty wykładane są w jednym z języków urzędowych. Do samej matury uczniowie uczą się w języku ojczystym matematyki, biologii, chemii i fizyki. Począwszy od klasy drugiej szkoły średniej wszyscy uczniowie obowiązkowo rozpoczynają naukę trzeciego języka. Może to być dowolny język nauczany w danej szkole. Począwszy od klasy czwartej mogą rozpocząć naukę czwartego języka, w tym wypadku jest to już przedmiot wybierany opcjonalnie. Mogą się również uczyć łaciny i greki.
Zajęcia z języków obcych, począwszy od szkoły podstawowej odbywają się w grupach mieszanych narodowościowo i zawsze prowadzone są przez nauczycieli, dla których dany język jest językiem ojczystym. Wszystkie zajęcia, niezależnie od języka wykładu, prowadzone są według jednakowych programów nauczania zatwierdzonych przez Radę Zarządzającą.
- Matura Europejska
Maturę Europejską mogą zdawać uczniowie, którzy ukończyli siódmą klasę szkoły średniej, przy czym co najmniej ostatnie dwie klasy w Szkole Europejskiej. Jeżeli uczyli się tylko w klasie siódmej, muszą zdawać egzamin maturalny we własnym narodowym systemie szkolnym. Na maturze każdy uczeń musi obowiązkowo zdawać:
– pisemny i ustny egzamin z języka ojczystego – L1 (na poziomie podstawowym lub rozszerzonym),
– pisemny i ustny egzamin z pierwszego języka obcego – L2 (na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym),
– pisemny i ustny egzamin z wybranych przedmiotów (na poziomie podstawowym lub rozszerzonym),
– pisemny lub ustny egzamin z historii lub geografii (na poziomie podstawowym lub rozszerzonym),
– pisemny lub ustny egzamin z biologii lub matematyki (na poziomie podstawowym lub rozszerzonym albo, w przypadku matematyki na poziomie zaawansowanym, z elementami wiedzy na poziomie uniwersyteckim).
Uczeń jest zobowiązany zdawać egzamin maturalny na tym samym poziomie, na którym uczył się danego przedmiotu, w wyjątkowych przypadkach może podwyższyć poziom egzaminu, nigdy zaś obniżyć.
Języki
Język polski (ojczysty) | Liczba godzin tygodniowo | Poziom nauczania i poziom egzaminu |
L1 | 4 + 3 | Rozszerzony |
L1 | 4 | Podstawowy |
Języki obce | Liczba godzin tygodniowo | Poziom nauczania i poziom egzaminu |
L2 | 3 + 3 | Dwujęzyczny (C1 – C2) |
L2 | 3 (przez 7 lat) | Rozszerzony (B2) |
L3 | 4 (przez 5 lat) | Rozszerzony (B2) |
L4 | 4 (przez 2 lata) | Podstawowy (B1) |
L5 | 2 (przez 2 lata) | Elementarny (A2) |
Pozostałe przedmioty
Liczba godzin tygodniowo | Poziom nauczania i poziom egzaminu |
5 + 3 | zaawansowany |
od 4 do 5 | rozszerzony |
od 2 do 3 | podstawowy |
Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia szkoły z ocenami składającymi się z dwóch części – ocenami za postępy w nauce w ciągu roku szkolnego i ocenami z egzaminów.
Oceny za postępy w nauce wyrażane są w skali 1-10, natomiast egzaminy oceniane są w skali 1-100, a następnie wynik dzielony jest przez 10 i zapisywany na świadectwie w skali 1-10. W każdym przypadku minimalna ocena zaliczająca wynosi 6. Oceny za postępy w ciągu roku szkolnego wystawia nauczyciel, oceny za egzamin są wystawiane po sprawdzeniu prac pisemnych przez egzaminatorów zewnętrznych. Również egzaminy ustne są oceniane w obecności egzaminatorów zewnętrznych. Przebieg egzaminów ustnych jest monitorowany przez wizytatorów do spraw szkół średnich.
Zgodnie z art. 5 Konwencji o Statucie Szkół Europejskich (Dz. U. z 2005 r. nr 3 poz. 10) posiadacze Matury Europejskiej uzyskanej w Szkole Europejskiej:
– korzystają w państwie członkowskim, którego są obywatelami, z wszystkich przywilejów związanych z posiadaniem dyplomu lub świadectwa wydawanego na zakończenie nauki w szkole średniej w tym państwie,
– mogą ubiegać się o przyjęcie na każdy uniwersytet działający na terytorium każdego państwa członkowskiego, na takich samych prawach jakie przysługują obywatelom tego państwa posiadającym równoważne dokumenty.
- Informacje praktyczne dla rodziców i uczniów
Zapisy do Szkół Europejskich odbywają się bezpośrednio w szkołach. Adresy Szkół Europejskich internetowych (linki przy spisie szkół) lub na stronie ogólnej www.eursc.org.
Sekcje polskie istnieją w Szkole Europejskiej Bruksela I i w Szkole Europejskiej Luksemburg I. W pozostałych szkołach polskie dzieci są uczone języka polskiego, jako ojczystego, natomiast uczęszczają do sekcji językowej wybranej przez rodziców.
- Informacje praktyczne dla nauczycieli
Konkursy dla nauczycieli zainteresowanych pracą w Szkołach Europejskich przeprowadzane są w zależności od wolnych etatów. Informacje o naborze ogłaszane są na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz wysyłane do wszystkich Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych i Kuratoriów Oświaty.
Szczegółowe informacje można uzyskać w Ośrodku Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą tel. 22 622 37 92.
Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej (men.gov.pl)
Fot: własność redakcji