Badania krwi czy „szaleństwo krwi”? Teoria i praktyka działalności Ludwika Hirszfelda w kontekście historycznym
Konferencja organizowana przez Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN im. Ludwika Hirszfelda we Wrocławiu, Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, we współpracy z Instytutem Historii Medycyny i Etyki w Medycynie Charité w Berlinie. Patronat nad konferencją objął ambasador Jerzy Margański.
Ludwik Hirszfeld (1884-1954) należał do najwybitniejszych uczonych swojej epoki. Zajmował się przede wszystkim badaniami krwi. Sławę przyniósł mu do dziś stosowany podział grup krwi na A, B, AB i 0. Był współzałożycielem Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu, który nosi obecnie jego imię. Z okazji 130. rocznicy jego urodzin i 60. rocznicy śmierci Rada Miejska Wrocławia ogłosiła rok 2014/2015 rokiem Ludwika Hirszfelda.
Jednym z kluczowych wydarzeń „roku Hirszfeldowskiego“ będzie konferencja „Badania krwi czy „szaleństwo krwi?”, która odbędzie się 23 i 24 kwietnia 2015 w Berlinie. Jej celem jest przedstawienie dorobku Hirszfelda z perspektywy historycznej oraz refleksja – odpowiednia do jego zasług i zarazem krytyczna – nad jego działalnością naukową i organizacyjną.
Konferencja ma charakter interdyscyplinarny. Do wygłoszenia referatów zaproszeni zostali zarówno badacze z zakresu medycy, jak i historycy oraz przedstawiciele badań biograficznych. To ostanie podejście umożliwi naświetlenie spojrzenia Hirszfelda na jego życie, pozwoli także uchwycić złożony obraz środowiska medycznego w pierwszej połowie XX wieku. Działalność Hirszfelda w wielu krajach europejskich, w których panowały różne systemy polityczne, domaga się bowiem dokładniejszej analizy. Opisu domaga się także jego aktywność w getcie warszawskim oraz jego zaangażowanie w utworzenie Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej we Wrocławiu po drugiej wojnie światowej.
Wychodząc poza podejście biograficzne, konferencja poświęcona będzie także badaniom krwi z perspektywy historii medycyny, przede wszystkim poprzez wskazanie miejsca Hirszfelda we współczesnych mu kręgach naukowych. Chcąc dokonać oceny jego prac, należy przedstawić ówczesny stan badań w zakresie hematologii i immunologii. Hirszfeld należał bowiem do środowiska, którego reguły i wyobrażenia o nauce wywarły istotny wpływ na jego własne działania. Należy zatem wskazać zarówno możliwości, jakimi wówczas dysponował, jak i ówczesne granice nauki. O ile historię badań nad grupami i transfuzjami krwi należy dziś uznać za postępową, o tyle łączeniu poszczególnych grup krwi z kategoriami rasowymi przypisuje się współcześnie znamiona skandalu. Badania z tego zakresu – w połączeniu z osobą Hirszfelda – wywołały w ostatnim czasie kontrowersyjne dyskusje. Dlatego jednym z zamierzeń konferencji jest przedstawić rzeczową analizę dokonań Ludwika Hirszfelda, który współkształtował dzieje nauki w swojej epoce.
Językiem konferencji są polski i niemiecki. Referaty będą tłumaczone symultanicznie.
Źródło: berlin.msz.gov.pl
Fot: berlin.msz.gov.pl
