Śmierć bliskiej osoby jest zawsze traumatycznym doświadczeniem. Przed rodziną pogrążoną w żałobie stoi wyzwanie zorganizowania pogrzebu i dopełniania wszystkim formalności. Jest to trudne zadanie, szczególnie gdy śmierć nastąpiła poza granicami kraju i konieczny jest transport zwłok do Polski. Śmierć bliskiej osoby jest zawsze traumatycznym doświadczeniem. Przed rodziną pogrążoną w żałobie stoi wyzwanie zorganizowania pogrzebu i…
Kategoria: Rozmaitości
Siecioholizm – czy Polacy mają z tym problem
Siecioholizm – gdy częściej jesteśmy online niż „w realu” Internet, niewyczerpane źródło pożytecznych informacji i rozrywki, niesie ze sobą także niebezpieczeństwo – może uzależniać. A nieleczony siecioholizm potrafi zniszczyć życie. Powody korzystania z internetu wymieniane najczęściej to zainteresowanie i ciekawość (56%), łatwiejsza komunikacja z innymi ludźmi (15%), chęć nauki lub doszkalania się (12%), dostęp do…
Prawo do nieruchomości w Polsce
Prawo własności Prawo własności do nieruchomości pozwala rozporządzać nią zgodnie z prawem i normami zwyczajowymi. Właściciel może czerpać pożytki i inne dochody z rzeczy, które posiada. Wyodrębnienie prawa własności lokalu nadaje również udział właścicielowi w nieruchomości wspólnej i gruncie. Prawo własności można nabyć na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości czy też innej…
Polscy producenci gier stawiają na gry mobilne
Darmowe gry mobilne dają zarobić. Polscy producenci gier stawiają na ten segment Segment gier mobilnych rozwija się szybciej niż tradycyjnych, dlatego na te produkty stawiają polscy producenci. Szczególnie perspektywiczny jest rozwój gier free to play, które oferują darmową rozrywkę. Odpowiadają one za ponad 90 proc. przychodów z gier mobilnych. – Rynek gier tradycyjnych rośnie…
Każdy Polak z dostępem do internetu
A. Halicki: Do 2020 roku każdy Polak z dostępem do szerokopasmowego internetu o szybkości co najmniej 30 Mb/s Rusza program Polska Cyfrowa. Resort administracji i cyfryzacji stawia przede wszystkim na rozbudowę infrastruktury. Obecnie dostęp do internetu ma 70 proc. polskich domów, a 76 proc. aktywnych łączy pozwala na prędkość transmisji większą niż 10 Mb/s….
System komputerowy ostrzegania dla Bałtyku
System wczesnego ostrzegania dla Bałtyku Zakwity glonów, nagłe ochłodzenie morskiej wody, nieoczekiwane zmiany pogody – te i inne zdarzenia związane z klimatem lub działalnością człowieka mogą wpłynąć nie tylko na jakość naszych wakacji nad Bałtykiem, ale również na żeglugę i przemysł. Uczeni z Instytutu Oceanologii PAN pracują nad złożonym systemem komputerowym wczesnego ostrzegania, który…
Rodzaje szkół w Polsce
Rodzaje szkół w Polsce. Jaki system edukacji obowiązuje w Polsce? Polski system edukacji podzielony jest na następujące etapy: przedszkole (dla dzieci w wieku 3–5/6 lat); szkoła podstawowa (6 klas; dla dzieci w wieku 6/7–11/12 lat); gimnazjum (3 klasy; dla dzieci w wieku 12/13 – 15/16 lat); szkoły ponadgimnazjalne (różnego typu, nauka w nich trwa…
Ile Polacy wydają na ubezpieczenia na życie a ile Niemcy
Niechęć do oszczędzania na emeryturę będzie dla Polaków kosztowna. Potrzeba nowych produktów i zmian w przepisach Polak statystycznie na ubezpieczenia na życie wydaje rocznie niecałe 220 dolarów, czyli sześć razy mniej mniej niż Niemiec. Zainteresowanie produktami prywatnego zabezpieczenia emerytalnego również jest niewielkie. Powodem są słabe zachęty ze strony państwa oraz wyczekiwanie przez firmy ubezpieczeniowe…
Bariery technologiczne dla osób niepełnosprawnych
Strony publiczne niedostępne dla osób niepełnosprawnych O tym, że niepełnosprawni są grupą szczególnie narażoną na dyskryminację i wykluczenie społeczne nikogo już nie trzeba przekonywać. W kontekście barier infrastrukturalnych problem niepełnosprawnych naświetlany jest coraz wyraźniej. Wciąż jednak zbyt mało mówi się o barierach technologicznych, które mogą powodować wśród nich wykluczenie cyfrowe. Coś jednak drgnęło. To…
Program umożliwiający wybitnym niemieckim uczonym przyjazd do Polski
Do 30 września można zgłaszać kandydatów w konkursie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w konkursie o Polskie Honorowe Stypendium Naukowe im. Aleksandra von Humboldta. Program umożliwia wybitnym niemieckim uczonym przyjazd do Polski na kilkumiesięczne pobyty naukowe. Stypendium ma na celu uhonorowanie osiągnięć naukowych laureatów oraz stymulowanie długookresowej współpracy pomiędzy polskimi i niemieckimi badaczami. Stanowi ono…
Cyberprzestępcy w rękach policji
Cyberprzestępcy aresztowani za kradzież 15 mln dolarów 25 mężczyzn zostało oskarżonych o rzekome włamania do banków oraz klonowanie kart płatniczych skradzionych w Puerto Rico i Maskat (Oman). W 2013 roku, hakerzy ukradli dane kart płatniczych dużej korporacji, sklonowali karty i użyli ich w celu wypłacania pieniędzy z bankomatów w różnych krajach wliczając USA, Belgię,…
Wspólne projekty naukowe polskich i niemieckich naukowców
Kolarska-Bobińska spotkała się z niemiecką minister nauki Wspólne projekty naukowe polskich i niemieckich naukowców i współpraca – były tematami rozmów szefowej polskiego MNiSW Leny Kolarskiej-Bobińskiej i niemieckiej minister nauki Johanny Wanki. Jak poinformowało w przekazanym PAP komunikacie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, spotkanie ministrów odbyło się w ramach poniedziałkowych polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych. W czasie…
Badania krwi czy szaleństwo krwi – konferencja
Badania krwi czy „szaleństwo krwi”? Teoria i praktyka działalności Ludwika Hirszfelda w kontekście historycznym Konferencja organizowana przez Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN im. Ludwika Hirszfelda we Wrocławiu, Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, we współpracy z Instytutem Historii Medycyny i Etyki w Medycynie Charité w Berlinie. Patronat nad konferencją objął ambasador Jerzy Margański….
Günter Grass zmarł
W wieku 87 lat zmarł wybitny niemiecki pisarz, laureat literackiej nagrody Nobla, przyjaciel Polski, honorowy obywatel Gdańska Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci jednego z najwybitniejszych niemieckich pisarzy XX wieku, tak silnie związanego z Polską i zaangażowanego na rzecz dialogu polsko-niemieckiego. Günter Grass zyskał międzynarodową sławę m.in. dzięki trylogii gdańskiej, złożonej z dzieł:…
Odzyskać z niepamięci KL Ravensbrück – seminarium
„Odzyskać z niepamięci KL Ravensbrück” Dział prasowy Kancelarii Senatu informuje, że 8kwietnia br. w sali 179 w Senacie odbędzie się seminarium międzypokoleniowe „Odzyskać z niepamięci KL Ravensbrück”. Zostało ono zorganizowane przez senackie komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, przy współpracy Fundacji na rzecz Kobiet „Ja kobieta” i Fundacji Mecenat…
Szkice autorstwa byłego więźnia Auschwitz
Szkice autorstwa byłego więźnia Auschwitz na wystawie w Tokio Wystawę „Obrazy, które przekazują prawdę – grafiki Mieczysława Kościelniaka, który przeżył Auschwitz” można oglądać na Uniwersytecie Waseda w Tokio do 23 kwietnia. Prezentuje ona szkice narysowane węglem przez polskiego artystę ponad 70 lat temu w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau. Na wystawie japońscy widzowie…
Wielkanocne jajko pod lupą
Ale jaja! Wszystko, co o jajkach warto wiedzieć tuż przed Wielkanocą Najdroższe jajko zostało kupione za 18,5 mln dolarów – chodzi o złote, wysadzane drogocennymi kamieniami Jajka Fabergé pochodzące z kolekcji carów rosyjskich Romanowów. Te prawdziwe od kury może nie tak kosztowne, za to bezcenne w czasie wielkanocnym – symbolizują nowe życie i są…
Europejski rynek najmu mieszkań
Europejski rynek najmu mieszkań wart jest 568 mld euro Właściciele mieszkań na wynajem zainkasowali w 2013 roku co 17 euro zarobione przez obywateli Unii. W sumie na najem najwięcej wydali Niemcy, Francuzi i Brytyjczycy. W Polsce do kieszeni właścicieli mieszkań trafiło 3,3 mld euro, co jest jedynie niewielkim ułamkiem wartości europejskiego rynku wynajmu –…
Przychody rzemieślników w Niemczech w 2014 roku
Przychody rzemieślników w Niemczech w 2014 r.: + 2,4% Dzięki dobrej koniunkturze w 2014 r. przychody rzemieślników w Niemczech były największe od trzech lat. Jak informuje Federalny Urząd Statystyczny, w porównaniu z 2013 r. wzrosły one o 2,4%, przy czym średnie zatrudnienie zmniejszyło się w tym okresie o 0,1%. Wszystkie siedem branż zatrudniających wykwalifikowanych…
World Hosting Days w Niemczech
XI World Hosting Days 2015 – największe międzynarodowe wydarzenie usług IT W dniach 24-26 marca w Niemczech odbędzie się XI edycja World Hosting Days – największe międzynarodowe targi branżowe usług IT. Wydarzenie zgromadzi największych graczy IT. O chmurze obliczeniowej, usługach IT i bezpieczeństwie danych mówić będzie m.in. Steve Wozniak, Edward Snowden i Sarah Harrison…
Zaginął Mariusz Maciejewski
Zaginął Mariusz Maciejewski w zeszłym roku 30 listopada 2014 r. w Kostrzynie nad Odrą (lubuskie) zaginął Mariusz Maciejewski. Zaginiony ma 35 lat, 185 cm wzrostu, piwne oczy i tatuaż na przedramieniu. W dniu zaginięcia był ubrany w dżinsowe spodnie, czarną cienką kurtkę zapinaną na zamek i sportowe buty. Może przebywać na terenie Niemiec. Może…
Cezary Grabarczyk i Heiko Maasa w Berlinie
Minister sprawiedliwości Cezary Grabarczyk złożył 16 marca wizytę w Berlinie na zaproszenie federalnego ministra sprawiedliwości i ochrony konsumentów Heiko Maasa. Przedmiotem rozmów ministrów była przede wszystkim unijna polityka prawna dotycząca: – przedstawionego przez Komisję Europejską w 2013 r. projektu rozporządzenia Rady ws.- ustanowienia Prokuratury Europejskiej; – wynikającego z planu pracy Komisji Europejskiej na 2015…
Niemiecka minister obrony Ursula von der Leyen w Polsce
Niemiecka minister obrony Ursula von der Leyen na odprawie kadry kierowniczej MON Niemiecka minister obrony była w dniu 11 marca honorowym gościem dorocznej odprawy kadry kierowniczej MON i SZ RP z udziałem przedstawicieli najwyższych władz państwowych. Odprawa kierownictwa resortu obrony, najwyższych dowódców wojskowych i szefów komórek organizacyjnych MON jest corocznie organizowaną naradą, podczas której…
Bezrobocie w Niemczech a w Polsce
Bezrobocie w Polsce obniża się szybciej niż w większości państw UE. Możliwy spadek poniżej 10 proc. Najnowsze dane Eurostatu za okres od stycznia 2007 roku do stycznia 2015 roku wskazują, że bezrobocie w Polsce obniża się szybciej niż w innych państwach członkowskich UE. Szybszy spadek odnotowano tylko w Niemczech. Resort pracy jest zdania, że…
Polska książka o przemianach w Europie
Polska książka o przemianach w Europie Środkowo-Wschodniej wydana na Węgrzech W węgierskich miastach odbyła się prezentacja książki „1989 – Jesień Narodów” o procesie przemian demokratycznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej: Rumunii, Bułgarii, Czechosłowacji, Niemieckiej Republice Demokratycznej, Polsce i na Węgrzech. Inicjatorem spotkań były Ambasada RP i Instytut Polski w Budapeszcie. W prezentacji na zaproszenie Węgierskiej…
MiLoG – minimalna płaca w Niemczech
Niemiecka ustawa wyeliminuje z rynku polskich przewoźników? Zgodnie z wprowadzoną od 1 stycznia ustawą MiLoG minimalna płaca w Niemczech wynosi 8,5 euro za godzinę. Nasi zachodni sąsiedzi chcą, aby stawka ta obowiązywała wszystkie osoby wykonujące pracę na terenie ich kraju. Dla polskich kierowców TIR-ów może oznaczać to utratę konkurencyjności. Pensje kierowców zatrudnianych w Polsce…
Rozmowy ministrów Polski i Niemiec w Berlinie
Spotkanie szefów dyplomacji Polski i Niemiec w Berlinie Sytuacja na Ukrainie i jednolite europejskie stanowisko w tej sprawie były głównym tematem rozmów ministrów Grzegorza Schetyny i Franka-Waltera Steinmeiera w czwartek w Berlinie. – Nie możemy być w pełni usatysfakcjonowani z przestrzegania porozumień mińskich, ale zgadzamy się, że zmniejszyły one liczbę incydentów na Donbasie –…
Świadczenia usług w Unii Europejskiej – aspekty prawne
Świadczenie usług w innym państwie członkowskim UE. Podstawowe aspekty prawne Transgraniczne świadczenie usług ma miejsce, gdy: • usługodawca przemieszcza się do innego państwa, aby wykonać usługę (np. polskie przedsiębiorstwo remontuje dom w innym państwie członkowskim), • usługobiorca z innego państwa członkowskiego przybywa, aby skorzystać tu z usługi (np. francuski turysta wynajmuje hotel w Krakowie),…
Targi Inhorgenta w Monachium
Polskie firmy na targach Inhorgenta w Monachium, 20 – 23.02.2015 Zakończyła się 42. edycja Międzynarodowych Targów Biżuterii i Zegarków „Inhorgenta“. W dniach 20 – 23 lutego br. na terenie Targów Monachijskich (Messe München) zaprezentowało się 1100 wystawców z branży jubilersko-zegarmistrzowskiej z 40 krajów. Oprócz firm niemieckich najliczniej reprezentowane były rynki: austriacki, włoski, szwajcarski. W…
Targi BAU w Monachium
Budujące widoki na przyszłość Międzynarodowe Targi BAU to jedno z najważniejszych wydarzeń branży budowlanej i architektonicznej w Europie. W Monachium szczególnie dużym zainteresowaniem odwiedzających cieszyło się stoisko Sopro. Goście mogli przyjrzeć się flagowym rozwiązaniom firmy oraz wziąć udział w licznych konkursach. Impreza pobiła w tym roku rekord frekwencji. Przez sześć dni odwiedziło ją ponad…
Warsztaty w Niemczech – pamięć cyfrowa
Pamięć cyfrowa – warsztaty w Berlinie Artyści multimedialni oraz programiści z Polski, Niemiec i Francji wezmą udział w warsztatach „The Brain – Open Lab” („Mózg – Otwarte Laboratorium”) poświęconych gromadzeniu danych, ludzkiej pamięci i funkcjonowaniu mózgu. Wydarzenie odbędzie się w galerii Instytutu Polskiego w Berlinie. Podczas warsztatów w stolicy Niemiec, które rozpoczną się 20…
Czy Niemcy darują Grecji długi
Grecja chce redukcji długów, by znowu pożyczać pieniądze. Brak kredytów uniemożliwi spełnienie wyborczych obietnic Grecki budżet zostałby zrównoważony, gdyby ten kraj nie musiał spłacać swoich długów. Nowa władza w Grecji domaga się więc oddłużenia. Problem w tym, że część państw, np. Francja czy Niemcy, już zapowiedziała, że nie ma zamiaru darować Grecji długów. Zresztą…
Loty do Düsseldorfu – Emirates
A380 Emirates poleci do Düsseldorfu i Madrytu Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie – 29 stycznia 2015 r. – Emirates, linie łączące ludzi, miasta i gospodarki na całym świecie, zapowiedziały otwarcie połączeń obsługiwanych przez Airbusa A380 do dwóch europejskich miast – Düsseldorfu (od 1 lipca br.) i Madrytu (od 1 sierpnia br.). Emirates zostaną pierwszym przewoźnikiem,…
XVII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
Rekordowe zainteresowanie młodych pianistów ze świata XVII Międzynarodowym Konkursem Pianistycznym im. Fryderyka Chopina 450 pianistów z 45 krajów zgłosiło się do udziału w XVII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Rekordowe zainteresowanie znacznie przewyższa to sprzed 5 lat, gdy nadesłano 353 aplikacje. Termin nadsyłania zgłoszeń upłynął 1 grudnia br. Wśród zgłoszonych przeważają pianiści z…
Targi Grüne Woche w Berlinie
W Berlinie, 16 stycznia, rozpoczęła się 80-ta edycja międzynarodowych targów rolno-spożywczych „Grüne Woche”, które są największymi targami konsumenckimi na świecie. Na polskim stoisku prezentuje się Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz województwa: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie, śląskie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. Motywem przewodnim polskiej obecności na targach jest, tak jak w poprzednich latach, hasło…
Zaginął Patryk Idec
Zaginął Patryk Idec w Niemczech 17 grudnia 2014 r. w Bremen (Niemcy) zaginął Patryk Idec. Zaginiony ma 34 lata, 176 cm wzrostu i zielone oczy. Znakiem szczególnym są tatuaże na ciele: rękach, szyi (w tym napisy, na szyi gwiazdki). Ktokolwiek widział Patryka Ideca lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z…
Zaginęła Sylwia Anna Płoch
Zaginęła Sylwia Anna Płoch w Niemczech 31 października 2014 r. w Berlinie (Niemcy) zaginęła Sylwia Anna Płoch. Ma 34 lat, 158 cm wzrostu i niebieskie oczy. Zaginiona posiada tatuaż na szyi – napis „ Sławek”.Ktokolwiek widział Sylwię Annę Płoch lub ma jakiekolwiek informacje o jej losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań…
Działacze berlińskiego Towarzystwa Niemiecko-Polskiego odznaczeni
W siedzibie Ambasady RP w Berlinie odbyła się 4 grudnia uroczystość odznaczenia członków Towarzystwa Niemiecko-Polskiego w Berlinie. Ambasador Jerzy Margański wręczył Halinie Müller oraz Gernotowi Ribce nadany przez Prezydenta RP Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP za ich zasługi w rozwijaniu polsko-niemieckiej współpracy w dziedzinie nauki i oświaty. Laudatio wygłosili Edmund Köhn oraz Christian Schröter,…
W Chemnitz (Niemcy) zaginęła Agnieszka Świerczyńska
W Chemnitz (Niemcy) zaginęła Agnieszka Świerczyńska 29 sierpnia 2014 r. Ma 25 lat, 165 cm wzrostu, piwne oczy i proste półdługie włosy. Zaginiona nosi okulary. Zaginiona może potrzebować pilnej pomocy! Ktokolwiek widział Agnieszkę Świerczyńską lub ma jakiekolwiek informacje o jej losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych…
W Niemczech zaginął Jarosław Ostrowski
W Niemczech zaginął Jarosław Ostrowski W Niemczech zaginął Jarosław Sylwester Ostrowski 8 września 2014 r. Ma 36 lat, 188 cm wzrostu, piwne oczy i tatuaż na ramieniu. Ktokolwiek widział Jarosława Sylwestra Ostrowskiego lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48…
Polki dbają o swoje kosmetyki
Polki wygrywają w dbaniu o swoje kosmetyki Ponad 6,3 miliona Polek dba o swoje kosmetyki, korzystając z dość zaskakującej, jednak sprawdzonej metody – zamiast w łazienkowej szafce, przechowuje je w lodówce. Według badania zleconego przez Samsung, to Polki przodują w dbaniu o swoje kosmetyki, a tuż po Francuzkach stanowią największą grupę przechowującą swoje cenne…
W Morawinie zaginął Andrzej Olejnik
W Morawinie zaginął Andrzej Olejnik, może przebywać w Niemczech 7 sierpnia 2014 r. w Morawinie (Wielkopolskie) zaginął Andrzej Władysław Olejnik. Ma 54 lat, 175 cm wzrostu i zielone oczy. W dniu zaginięcia ubrany był w czarną grubą kurtkę, jeansowe niebieskie spodnie, cienki czarny skórzany pasek i czarne buty. Może przebywać na terenie Niemiec. Może…
Szczelinowanie przepisów w Niemczech
Rząd niemiecki twierdzi, że wkrótce (do roku 2021) przymierzy się do zakazu szczelinowania w kraju, sprawiając w ten sposób, że kolejny kraj (po Francji i Bułgarii ), wyeliminuje destrukcyjny proces pozyskiwania gazu ziemnego. Podczas konferencji prasowej, minister gospodarki Sigmar Gabriel i Barbara Hendricks – minister środowiska, stwierdziły, że przepisy zostaną sporządzone i zatwierdzone w ostatnim…
Nastroje niemieckich przedsiębiorców
Niemcy: nastroje w światowej gospodarce będą się pogarszały Sytuacja geopolityczna jest teraz głównym rozgrywającym w gospodarce – oceniają eksperci. Konflikt między Rosją a Ukrainą skutkuje nie tylko ograniczeniem eksportu z takich państw, jak Polska czy Niemcy, lecz także negatywnie wpływa na nastroje przedsiębiorców, wydłużając ich procesy decyzyjne, m.in. o nowych inwestycjach. – Sytuacja geopolityczna…
Gaz łupkowy w Niemczech
Gaz łupkowy w Niemczech i Polsce Na temat sytuacji i nastrojów towarzyszących wydobyciu gazu z łupków w Stanach Zjednoczonych wiemy stosunkowo dużo, głównie za sprawą głośnego w ubiegłym roku filmu Gasland. Nasza wiedza o tym, co dzieje się u naszych sąsiadów Niemców jest skromniejsza. Niedawno przez polskie media przewinęła się informacja, że rząd niemiecki…
4You Airlines startuje
4You Airlines startuje ze sprzedażą biletów Samoloty nowego taniego przewoźnika wystartują na początku zimy z Łodzi i Rzeszowa. Dzisiaj wieczorem rusza sprzedaż biletów na loty 4You Airlines. 7 tysięcy biletów na loty samolotami 4You Airlines będzie dostępnych od wtorku. Nowy przewoźnik proponuje loty do: Barcelony, Brukseli, Dortmundu, Londynu, Mediolanu, Paryża, Rzymu i Tel Awiwu. Do…
Dokumenty po zakończeniu pracy w Niemczech
Jeśli zakończyłeś pracę w Niemczech i planujesz powrót do Polski, skompletuj wszystkie dokumenty, m.in. świadectwa pracy, które poświadczą okresy zatrudnienia i ubezpieczenia, oraz przetłumacz je na język polski. Jeśli byłeś legalnie zatrudniony w Niemczech na zasadzie umowy o pracę, umowy na czas określony, umowy o dzieło lub sezonowej, na zakończenie pracy powinieneś otrzymać niemieckie świadectwo…